Naknuk Cicempale

oleh

[Cerpen]

Karya: Salman Yoga S
Diterjemahkan kedalam
Bahasa Gayo Alas Aceh Tenggara
oleh: Tomi

SESEKALI iye khabang singgah ni datas tangke kopi mude di. Angen nambutse malet senang, bulungpeh megoyang bedih bende makse sayap naknuk cut di untuk tekhus menahanken, menyeimbangkan dikhine kase tahan ni atas khanting, khiding khut sliwen mekheken canthamnya. Matene mejage-jage nigkelilingne. Nampang wakhene, sakhene nekico halus seakan nenggo imbangne ni batang laine.

Cicampale, naknuk cut mebulu halus khut mejile khut pepige wakhne, takalne menta, kedua sayapne mewakhne nggosing, kekhi bulu badane mewakhne bikhu khut wakhne hijo tue ni uncum ne si cut. Khiding mewakhe megakhe khut seliwen mewakhne gosing khut sisikne mewakne coklat. Mepakhdu wakhnene nemu kalahken pelangi khut nuanse bon ni sabelah barat danau laut tawar.

Sakhene lembut iye mekico bage lime tangge nade sinebede-bede. Nyanyian syair seni Didongne malet bali bage tekadeng sedang khamini mekico. Daye takhik naknuk Cicempale cut nde nisempukhnekan tule khut sayapne simelambai ni saat khabang. Nadi ni pucuk-pucuk tusam mude si hijo nipagakhi jukhang bage gemulene kekhudung Putri Bensu situkhun akhi langit ni trup angin.

Pemanganen siutamene anak bii batang si lot lamene. Buah Nanar simeulakhe nggosing si pot iye. Batang Nanar nebue nggeluh ni sekitakh bempus kopi jeme ni Kampung Genuran. Penuenen sebuah nde memang mbue njadi penuanen si utame ni khalaman kalak. Sebagai penuanen khias. Tapi lot alasen laen si lebih gegoh ketike kekhe jeme ni Kampung Genuren menuan batang Nanar ni hadepen khumah kalakdi.

Alasen sibenakhne sedekhane pelin. Kase pot naknuk Cicempale, nipagi wakhi, lukhu hut ben khoh mangan buahne. Pul edi kicone nemu mbahan jage manusie simedem puke. Mekico, mesahuten khut imbangne silaen.

            Sebage peganti ucepen mekhijin be siempung khumah si engge menuan khut mejage batang penanganen si utamene di.

Tapi nggo pige bulen nde kico naknuk Cicempale di malet nange penah mesakhe tule ni halamen khumah Luni. Padahal batang di sendah khoh buene buahne. Lot sebagian anak biji ne singgo meulakhne megakhe ndabuh me bumi sie-sie . he nggo pagi, lkhu, khut bon luni ngato batang-batang Nanar khut bulung hijo-hijo si dom khagapen, naknuk si mewakhe mejile ge nemu iye ato nange singgah ni tangkene.

Bage due minggunde, luni nakhus kecewe. Kakhene naknuk cut si mesakhe merdu ge malet nange tekhidah sekijap peh. Sebuahpeh malot, ni bon wakhi bage ndak sanggup luni khoh me batang Nanar ge, bersih kene khanting khut bulungne singgo metue. Pul edi sapune tekhuh di singgo dom’i bulung-bulung ge. Atene metanye-tanye dape lausne naknuk-naknuk cut di? Luni tedoh me sakhe-sakhe si mewakhne mokelebat ni antakhe khanting-khanting iye nggelem sapu lidipeh nggo lemah. Bukne sing gedang nibiakh kene melambai si mekhahur bunge Renggali.

Agenakhi naknuk cut di makpenah khoh nange ni Kampung Genuren, kalak-kalak kampung di bage khase lot sibene. Sebagian silaene mekhase malet tenang, lot kabar si tekhsebakh ni babah kalak hut mekembang ni kampung di bekhite nebutse naknuk Cicempala ge nggo bekhi mate ni tambak kalak pemburu. Naknuk-naknuk cut ge nggo mepindah kasne be deleng Pereben. Simejakhak pipege khatus kilo meter akhi  kampung kalak di. Sebabne khakene embue makhbeges ni Kampung Genuren ge.

Naknuk Cicempala memang ni pecaye khut tingkah laku mejile khut ndakne ni sekitakh iye tading. Te sekitakh ne mejile khut dame te betah iye tading ano serte nyumbangken sakhe kicone. Te sebalikne tekhjadi pot gat naknuk ge laus ano akhi. Nuansa laut khagum sipet mejile khut sifet macik nemu nikhaseken naknuk Cicempale ge, bage manusie.

Akhi kemungkinan simbahan naknuk Cicempale ndak pekhnah khoh ni Kampung Genuren ge, sidapet ni tekhime akal mbue pembukhu si besenapen angen puledi jukut nepeh taboh khasene.

Uncum khut bulu-bulune mehage te nijual, gegakhe edime kalak ngalihken mate pencakhiene dakhi metani be pembukhu naknuk ge.

            Tapi betul atau ndak gegakhe edi naknuk Cicempale malet penah naeh ciduhken. Dikhine tule? Te betul atau ndak gegakhe ndak nange mege sakhe Cicempale ge ni hadapen khumah ne? soal-soal ge simbahan Ali Gegur awok Luni bingung.

            Ali Gegur jadi panek te kejadien ge khoh me ulang-ulang, pekhnah Luni mekicho bage naknuk Cicempale ge,sementakhe iye sedang medem, edi tekhjadi me ulang -ulang  kadang iye ngeluh sakit ni kakhungne te iye sedang mekico.

            Te kate Sukri Kulem dukun ni pecaye kalak jadi dukun ampuh ni Kampung Genuren katene; sade naknuk sinjadi pimpinan naknuk Cicempale lot ikaten baten khut Luni.Te naknuk dime sinjadi penawakh sakit Luni.

                                                *                       *                       *

            Bekhu Ali Gegur pekhnah malet sengaje ngato anakne Luni mecekhok sesade ni tekhuh batang Nanar, ketike iye bekhusahye embuetken sebuah bunge si sedang kembangne akhi tangkene. Malet jelas kae sikatekene, tapi bage mecekhok iye khut kalak ni balik batang Nanar simbelin di. Bekhu Ali Gegur mencobe dekat khapet khut, sebuah naknuk Cicempale kabang akhi tangkene.

            “Kao khut ise dage mecekhok Luni?” ni tanyak amekne sambil ekhan, sangkin sikel nangatne iye metohse nakhu setengah bayadi bage lawe kekhan akhi si sumbat puledi muncret gedi pelin.

            “Oh malet khut isepeh amek “ kate luni, sambil ngelak kekulahne nyanyi-nyanyi ni bagas batene ulang isepeh metohse iye mecekhok, tekhmasuk amekne.

            Dakhi pige wakhi iye mecekhite hut naknuk Cicempale ge, Luni bakhu metohse bahwa sebenakhne naknuk Cicempale si slamende  mekico kepese jelmaan akhi batang khut bebulungen deleng sekitakh Danau Lut Tawar, tempat dape luni khut Kampung Genuren tading.

            Pengakuen naknuk di, iye utusen mekhibu jenis khut spesies penuanen sekhte. Jutaan hekhtakh deleng si nggo gundul ni tebangi kalak, iye wakil akhi wilayah khut sekitakh penggeluhen si tekhancam ke asliane,

            Naknuk jutaan di mepesan khut mekheken amanahne khut isepeh khak Luni. Megeken ancaman akhi naknuk cut sibiasene lemah lembut di lanhsung lemah, pucet khut mbiya. Bagas sekejap iye dabuh me bumi nggo lemah, Ali Gegur nggo langsung mbabe anakne me bagas khumahne, pekhasaane smakin ndak tenang , ndak dekah pul edi Kampung Genuren njadi khicuh, kalak-kalak mbue khoh.

            Sedang kalak sekampung kahamine khoh me umah Ali Gegur akhi akhgah tenggakhe tibe-tibe khoh kahatusen naknuk Cicempale nde ni ikuti  angen kekhas khut khudan kekhas, jeme kekhine panik malet toh biding nange, kekhine hegan, pul edi naknuk ge bene ni datas langit, angen khut khudan nggo khede sekejap, mango tule kekhine tekhjawab penasakhan kalak, Luni tibe-tibe buet akhi medemne, sakhene mekhubag bage sakhe anak laki si nggo mbelin, sekhte me cekhok lot musibah sikhoh me kampung di.

            Due tahun pul kejadien di kalak tong membaki naknuk, nebang deleng, sekhte laine simethusak alam nde. Ali Gegur khut bekhune mutusken segehe pindah akhi Kampung Genuren di kalakdi malet sanggup nange nasehati penduduk ge tentang bahaye sibahan kalakdi, nagen Ali Gegur khut Luni ngingetken khut cegah kebiaseen male mende penduduk di, awok khut anak di nekhen ni musuhi kalak sekampung di.

Ali Gegur khut keluargane akhene laus nadingken Kampung Genuren pindah ke kampung kalak lain sidapet nekhime kalakdi. Kalakdi nemu njage khut lestariken alamne. Gelakh Kampungne Bekhutsah. Kampung si sebagien jume khut khempus, sebagien tule delengne tong hijo, khut sebagien lawe mbelin sekhe nggedang.

Ni kondisi sendah Ali Gegur khut bekhune bebas mekhusahe nggeluhi keluargene. Luni-peh nggo sehat khut cerie akhi biasane, kakhene iye ndapet mbalik nikmati nggeluh skhte naknuk-naknuk cut silot ni hadi.

Lukhu ni simpangan dalan Luni mbalik akhi tepi  lawe, ni atas batang, tibe-tibe iye mekhe sage Cicampale mekico, Luni tekejut luakh biase, iye tule ngato kekhine naknuk singgo penah punah, sendah ni hadepene tule, niwaktu bon selanjutne, naknuk Cicempala ge khoh khubat ni khanting khalamen khumah ne, sambil lompat bedih bende, sikel lot sesuatu sikel ni sohkene.

Tepat tenggah wakhi sakhete bene, khase penasakhen Luni bekhusahe nggahami dapet lausne naknuk di, Ali Gegur khut Bekhune goh gempus akhi khut  nggo  nggahami se, malet nisangke, naknuk di khoh ni hadepen kalakdi khut uncungne si cut. Kico ne silembut, naknuk di mecekhiteken Kampung Genuren sitadingken kalakdi nggo njadi danau, kekhine nggo jadi lawe. Malet ndekah tule jeme khut wartawan melombe-lombe  laus mekampung Genuren. Nanyak pepige kalak siselamat sakhte memotret datas-datas khumah kalak sitading sise.[]

 Dipetik dari draf naskah buku “Satu Cerpen Sejuta Bahasa

*Tomi adalah salah seorang putra Alas Aceh Tenggara yang menempuh pendidikan tinggi di Banda Aceh.

 

 

Comments

comments

No More Posts Available.

No more pages to load.