Safira
I wan Kabupaten Gayo Lues, ara sara kampung geralé Kampung Porang. Mata pencarien masyarakat iyoné sebagé petani. Tanoh é jeroh, gemur jadi olok dih mendukung kin besenuen.
Senuen si i sueni masyarakat iyoné delé jenis é, mulei ari rom, gadung, jagong, lasun ilang, kupi, cokelat dan delé jenis macam poén-poénnen.
Méhné senuen mȯrip jeroh i kampung oya. Sehingge masyarakat pé makmur.
Bier pé demikien, masyarakat lebih mumilih sebagé petani rom. Rom oya kebutuhen pokok, temas njuelé dan rege épé stabil.
Oyale le simujadi alasan masyarakat Kampung Porang meran nggarap ume dari pada ngelola empus. Selaén oya, ara nsén masyarakat si bebuet sebagé Pegawé Negeri Sipil maupun pengusaha.
Pak Bayu urum pak Rahmat merupenen petani sukses i Kampung Porang. Pakéa roanné nge mokot beserinen baik, awal mule é ntap ume pakéa besebalingen lahanné.
Sehingge pakéa jep dor bebuet giet dan saling bantu-mubantu serta saling berdiskusi tentang delé hal terutama tentang dunie pertanien.
Seiring berjelenne waktu hubungen silaturahmi pakéa semakin orot, sehingge pakéa mujadi roa sehebet si i segani i Kampung Porang.
Pakéa roanne merupenen tokoh masyarakat si i ungeren Petue Kampung. Pakéa i segani, i was ni bebuet, cerak é i pengen delé jema.
Ini méhné ntap kedue tokoh ini ara kelebihenné i was munéngon musim turun ku ume, musim panén si nguk pakéa éngon munurut ulen i langit.
Selaén kedue petue ini, ara nsén petue munanganni urusen ume si bijaksana dan cerdik i was ilmu perbintangen. Ike nge tepat ulen turun ku ume dan ulen panen munurut pakéa, maka hal ini i sawahan ku masyarakat secara lues.
Sehingge masyarakat nguk bersiep-siep turun ku ume. I was sara taun, biese é non masyarakat i Kampung Porang a muyuen rom.
Ketike keber turun ku ume i sawahan ku masyarakat Kampung Porang, maka ini njadi petunjuk kin memulei nggarap ume. Petue si kederet ari jema cerdik.
Méhné aparat kampung urum masyarakat mugelih koro atau pé lemu. Kaum bapak nye gotong royong netahi ulu naih, kati selalu aih he ku ume pakéa.
Sedangkan kaum ibu, berbagi tugas sebagien ara si mubersihi kulit koro/lemu, ara si munyincang tulen ne koro/ lemu. Ara si munyincang usi é. Mubersihi usi é dan ara si nos awas é.
Nge mari dengké e bersih den awasé nge mari i tos. Selanjut é pakéa mujerang usi é urum tulen né secara urum-urum. Nge mari tasak méhné baru le acara man murum-murum.
Dang gilen pakéa man, i buet né berdoa kati buet i ume é mudepet keberkahen den hasil mulimpah ruah.
Nge mari acara man murum i lanjuten urum kegiaten ceramah si i sawahen petue si nyawahen amanat.
“Ulen ini masuk waktu muyuen rom kati rom te serentak den jeroh. Jadi terhindar ari gagal panén ntap manuk, hama, den tikus. Dengan murum-murum maka kite kuet den kite makmur.”
Pak Bayu urum pak Rahmat itunungé arahan ari petue ume. Pakéa bersemangat kin memulei munetahi lahan ume é. Kaum benen pé renye sibuk nos togoh. Kekanak ketike ulak sekolah langsung beluh ku ume man togoh sire belélonen.
“Ike nge sawah musim berume ni, kite merasa gure olok i kampung ni. Kampung mujadi rami, gere ara jema beluh ku luer daérah.” Unger pak Bayu.
“Méhné sibuk munetahi lahan ume é den tolong munolong. Kite berdoa semoga ume kite ni hasil e mulimpah nyak petunjuk ari petue, kite turah serentak mumulei berume. Sambung ni pak Rahmat.
Lanjut ni pak Bayu.”Kite gere nguk mununda-nunda buet te i ume dang gilen géh musim uren. “Kite nge berencana muyiep en inih rom kin i suen i ume.” Sela pak Bayu.
***
Tah hana si nge terjadi urum pak Rahmat, wé méné lo kunul-kunul minum kupi i jamur ume é. Ketike munéngon pak Bayu munejer i koro é mumerjak ume, wé muréméhen serinen ne.
“Bayuuuuu…, Bayuu… Musim uren gere ilen géh, ti i paksanen turun ku ume! Delé nan waktu te gi munge siloni ni ara len lang. Hana ko nge mulei mumerjak ume. Teduh ule, tah minum kupi tengah pesam ni sudereku.”
“Aa.. sungguh Rahmat gere ara salah hé mulei lebih awal kin bersiep-siep,” beles pak Bayu tanpa neduhen buet é.
Aahhh… lebih jeroh é le ke pongen aku teduh siro minum kupi ihin! Gere dalih i paksanen ume mu. Kahé munge jema, munge kite pé. Man lo togoh, ara awal goréng porak nan. Kahé gi naéh sedep pakat i pak Rahmat ncube mupengaruhi pak Bayu ni.
“Berijin, Rahmat aku kahé dih, tangung beh ini, Ike nge teduh griet olok uwet ntap nge korong. Kahe ter mis te. “Jeweb pak Bayu seyum.”
Pak Rahmat pé geli até é ntap gere nguk pengaruhi é pak Bayu. Nye wé man togoh seseréngé, nge korong dabuh mis i was jamur ume é.
“Allahu Akbar…Allahu Akbar ”
Ling azan berkumandang ari masjid. Pak Rahmat gintes den lansung uwet ari nomé é. “Tah ulak Rahmat, nge magrib. lang mi we kite samung.”Ling ni pak Bayu pé tepengé nyerak né pak Rahmat “Nge magrib ta, oya le temas é nomé. Tah ulak! pakéa pé bergegas ulak malé bersiep-siep beluh semiang magrib.
Nyak noya le buet ni pak Bayu urum pak Rahmat jep lo. Seiring waktu nye berlalu, gere terasa buet ni pak Bayu nge hampir malé munge, sedangken pak Rahmat delé nan gilen mungen né.
Gere i sangka uren pemulon géh taun ni tir olok ari prediksi méhé jema. Ketike uren géh pak Bayu dengan tir ré muyuen rom i ume berbeda urum pak Rahmat, wé ménné waktu kin néngon-néngon manuk kukur peliharaanné.
Ketike wé néngon pak Bayu lewat nemah inih rom, pak Rahmat becerak “Bayuuuu…. Bayuu… Ini uren soboh nan. Delé waktu nan! Hana ko nge mulei muyuen rom?
Gere daih i paksanen, teduh ule…. Rokok le pong!
“Aa Rahmat, aku kahé dih, rokok soboh ne pé ara rasa é i was awahku len.” Jeweb pak Bayu sire seyum nye beluh ari oné. Nye i talui pak Rahmat, “Teduh ule, sebaik e ko singah i jamurku. Mai kukur kati nguk kite bandingen kukur niha sipaling lungun nyayian né! Pakat i pak Rahmat.
“Berijin Rahmat, laén waktu dih.” Jeweb pak Bayu.
Munéngon gere ara respon ari pak Bayu maka pak Rahmat mulei khawatir urum buet e si gilen munge. Sepertie pak Rahmat mulei nyesal atas tingkahhé selama ini. Pak Rahmat becerak seréngé.
“Rajin dih pak Bayu. Kadang gere ara pé pan ne togoh, ku éngon buet é malé munge mi we, nong ni gilen pé. Pusing aku. Bebuet mi ta aku pé, tapi siloni nge tangung jepmi nge yo Pé.
Waktu musim uren berlalu, tanoh nge mulei liet, saat oya le baru pak Rahmat munejer i koro kin mumerjak ume. Sayangé buet é nge payah ntap tanoh hé nge liet, sementara oya wé néngon ume pak Bayu rom mé nge mulei betunes. Ara tikik penyesalen géh ari até é.
Wé sadar buet é gaib taring akibet dor mununda-nunda buet. Wé mumaksa koro é bebuet mumerjak ume é si nge mulei liet. Umek buet é si munge tetapi koro pak Rahmat malah dabuh sakit.
Senuen pak Bayu nge mulei berkembang den jeroh. Sedangkan, senuen pak Rahmat baru betunes. Ketike rom pak Bayu nge siep i panén, rom pak Rahmat gilen using pé den delé cop i manuk. Penyesalen pak Rahmat nge tamah kul. Apalagi, waktu hama rom muyerang ume pak Rahmat.
Cume ume pak Bayu wé gere kona serang hama den panen berhasil. Akhiré, taun oya hasil panén pak Rahmat turun olok. Pak Bayu mudepet hasil panen si mulimpah ruah lebih delé ari biese é.
Pak Bayu bersyukur ntap taun oya wé nguk mubayar zakat ari ume é. Sedangkan, pak Rahmat enti mulo mubayar zakat ume, kin modal pé pere genap. Mera gere mera turah beli oros padahal ume é pé olok lues.
“Ike aku lebih tir mulei buetku, ike gere mununda-nunda, pasti le aku pé delé hasil panenku nyak pak Bayu.
Sesal pak Rahmat i was até é, wé hanya nguk bersedih munéngon senuen si nge karam. Waktu lewat i arap umah pak Bayu, pak Rahmat néngon serinen né dang minum kupi siro
mumengén ling manuk kukur é.
Inen pak Bayu jerang bau é nge sedep tamah selerate. Ari balik peger umah pak Bayu wé néngon anak-anak serinen né munamat penan si nge kip kero urum itak é.
Lengkap le penyesalen pak Rahmat ari was naté é wé berjanyi den bertekad gere né mununda-nunda buet é nan den we ulak nyak tengahna rajin bebuet.
Dang gilen musim uren berikut é géh, pak Rahmat nge siep urum koro gé ku umah pak Bayu.
“Bayu tah kite mumerjak ume! Pakat i pak Rahmat. Umek ke ini waktu te minum kupi.” Cerak ni pak Bayu.
“Pak Rahmat mengéléng ulu é,” Ike turah bersiep-siep ha betih hé taun ini uren tir ngéh.”
“Pak Bayu seyum, sire uet ari kunulé den rai é koro é nye beluh urum pak Rahmat me beluh ku ume é. Waktu uren pemulon gé pak Rahmat nge siep urum inih Rom é. Wé lewat i arap umah pak Bayu.
“Bayuuuu, angkak inih mu tah kite suen! Agakku ko géh kini kén pakat i ko aku mujalu kukur.” Jeweb pak Bayu sire seyum.”
“Oya laén dih waktu é.”Cerak pak Rahmat.
Pak Bayu sesuk nangkak inih, pakea roanné mulei nyuen sire mumikiren masa panén simalé ngéh. Pak Bayu tersenyum munéngon pong é si bebuet dengan giet. Wé Senang beh tap pong é nge sadar dan gere néh mununda-nunda buet é.
“Berakit-rakit ke hulu, berenang-renang ke tepian, bersakit-sakit dahulu, bersenang-senang kemudian.” Arti é: berusehe den bebuet le sungguh- sungguh pemulon pedih, baru le nikmat i hasil lé.[SY]
*Penulis bergerel Safira, lahir i Payakumer tanggal 13 Juni 2010. Anak tungel ari pasangen Ibrahim urum Murniati. Prestasi si pernah iraihé juara kelas, pidato, story telling. Safira belejer dele hal rom Ine é. Hobié menghafal Alquran, mubaca, rum munulis. Cita-citaé mujadi guru PAI. Seni Safira kunul i kelas 8B SMP Negeri 4 Persiapan Blangkejeren.