Karya: Win Ruhdi Bathin (WRB)
Diterjemahkan Kedalam Bahasa Gayo
Oleh: Aman Renggali.
TERIDAH rupeni Alivtina lagu mupucet. Até-ngku macik. Kune die sediken terjadi hel si gere ikenaki ku rembege ni Alivtina ni. Sanade malé si kuperin ku Michael. Seribu pengunen témul i wan até-ngku. Seseger kuamat den kuperus ulu ni Alivtina urum kuduk ni pumu-ngku.
“Don’t worry”, kené Alivtina lemah. Ah, enta kune gere pemacik ko teridah lagu pucetdi, kenaku. Wé teridah lemas den pucet. Ketapé aku pora ara mutenang kerna Alivtina nomé mienné. Terus terang aku olok macik, apalagi Alivtina warga urang asing.
Soboh lao, kamipé sawah. Udara i Takengen betul-betul sejuk sawah ku tulen. Seharussé ari terminal ku lorong SMEA aku biasaé remalan we. Ketapé muninget kondisi ni Alivtina, ku talun becak.
Sawah kuarapni umah, ku tetok pintu.
“Assalamu’alaikum, Ne..Ine!”, kutalu Ine lagu murungu. Biasae Ine jem-jem lagu nini nge uwet semiyang den mujerang. Sementara Ama, kenge mari semiyang soboh merawe nomé mien. Kuamikken pumu ni Alivtina, terih aku wé metuh kerna lemassen.
Ngééééét, ling ni pintu pedengét muke. Umah si i bangun Belene bahanné béwéne ari kayu ini muke. Rupe ni Ine teridah.
“Assalamu’alikum Ne..”, ucepku.
“Waalaikumussalam, koas. Mayo-mayo !!!. Inike jamune Win?”, kené Ine. Sebelemmé Ine nge kuseder ike aku malé ulak urum pong jema banan urang asing asal Rusia.
Bagi keluarga-ngku, munemah jamu urang asing nume hel ben. Delé pong den rakan-rakanku urang asing sebelummé nge ara singah.
“Te mukune jamu mu ni, sakéten ke?”, Ine mungune urum até macikké.
“Peloahen wan motor Ne. Sipanganné méh kuderet”, kenaku. Ine mubantu munamat pumu ni Alivtina.
“No ine Ipak, sayangmupé le…..!!!”
Nge mari kukunulen Alivtina kuatas ni kursi tamu, kusalami Ine den kucumen pumu ni jema banan si mulie ini. Munéngon hel oya Alivtina juge mejamut pumu ni Ine den munecumné. Iamat den iperus ni Ine ulu ni Alivtina lagu anak dirié.
“Mampatdi ge!”, kené Ine sesire senyum ku aku.
Alivtina pecengang kuaku seulah munéro penjelasen den arti ni kalimat siperin Ine.
“She said that you are beautiful”, kenaku ku Alivtina.
“Thank you Ine”, jeweb Alivtina lemas sire tersenyum. Ine juge tersenyum den remalan kuarah dapur.
Gere lemem ari oné Ine sawah munemah kupi, téh den wih pótih. Kukini Alivtina ménum wih pótih den téh pesam kati lebih jinger den tir sehat. Iturutié saranku. Nge mari ménum, ipersilah ni Ine Alivtina istirahat ku kamar ni engingku, Item. Pedehel gerallé asli ni engingku si banan ni Nikmah. Kerna kólitté lagu mugelep pora renye keluarga munalué den murasié urum penalun Item.
Akupé peséré ku kursi sesire nonton berita i tivi, kemudien béwéné gelep. Aku termis nomé i atan kursi tamu. Aku baro jege den uwet ketike Ailevtina murungu pas jem 09.00 Wib.
“Kune nge keadaenmu?”, pengunenku sesire mumuyun mata.
“I feel better”, ucep Alivtina.
“Maaf, tabi néngonné kite nge itaring ni emun soboh”, kenaku ku Alivtina.
Pedehel kubetih Alivtina olok pedéh ménét nguk munéngon langsung den mumotret emun soboh. Lagu singe penah kuceriten kowé via email sebelem Alivtina sawah ku Acih ni.
“It is oke”, kené singkat. Begerak aku ti ku pintu arap ni umah, munéngon matni lö, nge kedie mencér. Tapé matan lö rupen nge atas.
“Its gone”, kenaku sire mungemangen pumu. Alivtina ongot petahe munéngon ku aku.
“Maybe tomorrow. Insya Allah”, kenaku munosah harapen. Kerna sa simubetéhi sana siterjadi lang kasé.
* *
Soboh Mingu sebelem soboh, Ine murungui aku. Urum Ama aku semiyang soboh ku Mesjid Agung Ruhama, kuperin ku Ine murungui Alivtina-pé kati ulak ari semiyang soboh kase kami malé neluh moment foto terbaik i Gayo.
Ulak semiyang soboh, kuéngon Alivtina nge siep sedie. Ipakék é syal i rongokké urum jakét tebel kerna musim sejuk i Takengen. Hebatté, iselukné mien tudung tipis i ulué.
“Eh, ko pakék hijab?”, pengunenku.
Ama kedik mukékék munéngon Alivtina si betudung.
“Belangi-belangi “, kené Ama sire munatangen ine pumué ku Alivtina.
“Thank You Ama”, beles Alivtina tersenyum.
“Let’s go !”, ajakku.
Sesire remalan i lorong SMEA hinge Jelen Lebe Kader, Alivtina menyeder bahwa hampir béwéné warga urang asing si mayo ku Acih, mupersiepen jilbab den pakaian naru sebelem mayo ku Acih ni.
Urang asing pehem, Acih adalah daerah si fanatik urum Islammé. Kebetapé setelah pakéa sawah i Acih ternyata delé kaum hewe Acih si gere berperupuhen Islami. Atawe hanya mumakék penutup ni ulu, ketapé justru berpakaian ketat. Enta…
Pasar pagi i Jelen Peteri Ijo adalah sasaran pemulo-ngku urum Alivtina. Emun soboh betul-betul munutup penéngonen kami den hanya mampu mumanang jarak sekiter roa meter we. Aktivitas berjuelen ari petani Gayo, imulai sejak sebelem semiyang soboh. Perdagangen jantar den buah-buahen khas Gayo i Dataran Tinggi. Asam keprok Gayo, kol, lede, wortel, pokat, kacang konot, jagong, asam kelélé, empan, uahni jepang, terong agur, tarokni jepang hinge depik den gantang.
“Wow, amazing, woman area !!”, kené Alivtina sire munalan lensa kamera digitallé munuet foto gati-gati. Diantara emun soboh pasar pagi, Alevtina murekam gerak morip ekonomi wan soboh lao. Pasar tradisional i lelahni emun soboh.
“Sikedeléné si berjuelen adalah kaum ni jema banan ?”, pengunen ni Alivtina sire remalan arih-arih iantara pedagang kaki lime.
“Oo , kenaku, kin mubantu ekonomi keluarga é. Mubantu usaha ni si rawan”, kutamahen mien. Gere beteduh, delé angle foto si terekam den tentu seje olok igalaki urang asing.
Akupé sesire munuet foto sagi ni mata-ngku murekam moment sanah pelin si ifoto Alivtina wan frame foto digitallé. Ara kekanak si mis nomé iwan penemenen ni ineé. Ara jema banan si tengah semiyang iserapni barang-barang juelenné. Ara anan-anan si tengah mangas mugugu ulungni belo urum sugi é sesire muneber jantarré urum kelubung ni ulué ari upuh panyang. Ara juga bapak-bapak si gere beteduh galip nisep rokok mujembuelni asap rokok kretek é hinge bulangngé méréng gere betetah.
Pues munuet foto i pasar tradisional Gayo oya, aku mumakati jema banan mude urang Rusia-ni mangan mie serta mubeli pepien ikot gutel si berbungkus ulung ni awal, berahrum den lepat gadung.
“Kite turah tir begerak ku Bur Gayo !”, kenaku mumakati Alivtina uwet munuju ku arah Selatan Takengen mulewati Kampung Bale-Bujang. Alivtina munönöng i kudukku. Gere sawah sara kilometer kamipé sawah i Bur Gayo.
“Masya Allah. Allahu Akbar !!”, kenaku lagu malé metuk sesire munilok ku arah Kute Takengen. Negeri Antara ini betul-betul isalupi emun. Waktu nge rap jem 06.00 Wib. Alivtina nge petahe, kagum. Lagu wan lukisen Ilahi ini kerna pasar si ben kami jejaki ipayungi emun. Hanya emun. Lagu lut.
“You right”, kené Alevtina yakin. Aku den Alivtina muloi mujepret-jepret. Ku Alivtina kuingeten ike munuet moment lebih delé den lebih tir. Kerna apabile matan lo témul emun akan berangkat, nik mien ku langit. Emun paham kindirié bahwa waktué nge malé sawah. Matan lo mugantinen ruang den waktu.
Pues munuet foto-foto, kami kunul mumanang ku pematang arul kute Takengen ari atas ni kerpé Belene Bur Gayo. Gere bercecerak, seulah gere ikhlas muluah ni emun berangkat ku langit i bio cahya ni matan lo.
“Amazing…..”, kené Alevtina hampir gere tenengé ku kemiringku. Detik-detik bergerak den berangkat ni emun soboh ku atas kerna igantin urum mencér ni ló, simen témul bies ni cahaya si mulibet ku batang ni kayu den bangunen. Degradasi warna pötih.
Bibes, aku den Alevtina sesuk mien munuet gambar moment si jarang-jarang we araé. Gere ara si terlewat hingge jep sagi ni kute Takengen ihiesi urum cahaya. Pues munuet foto kamipé kunul mien. Kupakati Alivtina munikmati pemanganen gutel, berahrum den lepat gadung i semelahni tólésen ‘Gayo Highlan”, tanpa hurup “D” kerna nge itipak ni kuyu atawe kerna kualitas ni bangunenné, em emile.
“Win, Gayo betul-betul indah. Sehingge jep sudut mujadi angle foto si gere penah méh”, puji Alivtina.
“Oya karunia ni Tuhen kin bangsa Gayo ni”, jewebku.
“Bangsa?”, kené Alivtina mungune lagu muheran sesire munéngon kuaku seulah gere pecaya den munéro jeweben segera.
“Ya..!”, kenaku.
Kemudien kujelasen naru konotté tentang jewebenku oya. Bangsa Gayo, pemuloé menurut kisah si iceritenni awan alikku, Gayo ara mubahasa den budaya, den wilayah kindirié si ara wan kawasen Kerejeen Linge.
Sebagé sara kerejeen, Linge iatur wan sara pedoman undang-undang dasar kerejeen si terdiri ari 45 pasal. Meski berbentuk kerejeen, Kerejeen Linge nume sistim kerejeen, reje gere absolut. Tapé ipegeri den iawasi urum opat komponen, semacam dewan perwakilen si melembaga, lagu republik kucak. Beta le ya !!!
Uluni Alivtina peanguk-anguk mumengé penjelasenku, ketapé mataé tetap ku arah Takengen.[] Bersemet…