Gelah Besi-ungeren Rum Besitiron

oleh

Oleh : Dr. Joni, MN*

Nguk, gere mukunah ike pe onung-onung, ketape keta gelah tunung besi tunungen, enti semelah mata munengon jema, ike si jeroh-jeroha ai awah ni kekanak pe tangkuh boh gelah i papahi. Enti renye, tangkuh cerak “eleh oya ke kekanak” Enti…enti renye lagu noya, ike atas langit nguk i tangak, lang suwai atawa ulen rum tun arap so sawah we ton te i tuyuh ni tanoh so penomen te, agih genap mi oya enti dalih atas tu tiak.

Ike kekanak pe, bierpe ari pelosok geh ni cerak si jeroha, Enti renye uwet pelin lagu sintak pelu, enti galip tunung bekas lagu rodok babi, gere berunger rum betiro.

Meh kedelen ne ike si bensu mu aka atawa mu abangen, ketape ike bueta lagu rodok pelu, oya biasae si bensu wa ara mu-engi, ike beldem pe keta buet munuwet lagu belotok batang, jergut uyet tarik terlok.

Nggeh kene ari muyang-datunte pudahna, ike mangan keta gelah bebasuh, mujurah pe boh keta gelah bejangko, munuwet pe keta gelah betiro, i wan perbueten uwet beruwet, onung gere betunung, i siyen gere ara nguk basa “osoh tunin rebut sangkan” Nume ini alat si tukang uwet rum pepumun renye si peonung-onung.

Wo sudere, serinen, engiku rum Ipak, siye keta win si nge besukulah , meh kedelenene si besekulahni si betulis sa nguk we i bacae, ku sonen miyen pake ni nguk munulis rum mubacae sana si betulis, ku geral dirie oya si paling renah e.

Pakeni si gatin ne mubilangen we buku, koran, aturen-aturen si i bacae. Ike dele penengone, dele powa si cecepe, dele asam si rasane gere bang penah pakeni buwet munilet, muremeh ni jema, munuwet beta pelin hak ni jema.

Ike osuh gelah betiro, ike sangkan gelah berunger, ike i rebut keta gelah beturuh, ike mununung pe ke keta gelah besitunungen, enti sawah lagu jorol ni taruk ku si muselgep one lekat, i iberet ni ume ara mupematang oyale patal, keta ike beberasan pe si biasan ni jema ara mu-kal oyale keta akal. Enti besitomahen sesabe diri, kotek so jerohi ini, gelah besi regen kite rum kite, kati orum-orum ara mugejah.

Gelah beramat-amaten ike munete lumpe, gelah berjejojon ike mulipe wih. Win, ipak nge mulo oya, ike osuh betiro, rebut beturuh, nahma pe gelah bejege jeroh, gere dalih betentam dede, gere dalih bebedak lopak, entimi dalih lagu jerejeten si mucimcimpalanen munemah orum ling belangi, ni jerejeten pe munemah rense ku sagi ni bubung mersah.

Tabi orum ma-as ku jurahen ku tenumpit ni kite-kite, buge enti mubarah ate, besi ingeten kite sesabe kite, ara we mejen lupe, gelah besi ingeten rum besi jegen kite, ara we besioloken antuk ni ni pingen keta gelah besidoloten kite. Agih si nge munge genap nge si belem.

*penulis adalah wakil ketua 1 Majelis Adat Gayo (MAG)

Comments

comments

Tinggalkan Balasan

Alamat email Anda tidak akan dipublikasikan. Ruas yang wajib ditandai *

No More Posts Available.

No more pages to load.